Het is niet precies bekend wanneer koffie is ontdekt. Koffie is sinds mensenheugenis zo populair, dat talloze legendes zijn verweven met zijn ontdekking. Maar er gaan twee legendes de ronde, die het vaakst genoemd worden. Islamitische overleveringen in het Abd-Al-Kadir manuscript schrijven de ontdekking van koffie toe aan de directe tussenkomst van Allah in het leven van de rechtschapen Sheik Omar. Omar reisde in het jaar 656 van de Hegira als volgeling mee met de heilige sheik Abou’l Hasan Schadheli als pelgrim naar de heilge stad Mekka.
Aan de voet van de berg Ebrek hield Schadheli stil en wendde zich tot Omar. Hij zei dat hij op deze plek zou sterven, maar dat Omar niet moest wanhopen, omdat zijn ziel zou opgaat tot Allah en hem zou belasten met een heilige taak. De volgende morgen was Schadheli overleden. Omar begroef hem en Allah liet water opwellen uit de dorre droge bodem. De geest van Schadheli verscheen en zei dat Omar het water op moest vangen in een kom omdat zijn ziel daar in zat en dat hij verder moest reizen totdat het wateroppervlakte in de kom rustig zou worden. Daar zou hij zich dan moeten vestigen en wachtten op verdere openbaringen van Allah.
Omar reisde verder en naarmate hij dichter bij de stad Mocca kwam zag hij een verandering in het oppervlakte van het water in de kom. Net buiten de stadspoort werd het zo glad als een spiegel en Omar voelde een enorm gevoel van vrede, hij zette de kom op de grond en er ontsprong op die plaats een heldere bron. En om die bron ontsproot een sappig struikgewas met rode bessen. Omar werd bekend als een zonderlinge kluizenaar.
Op zekere dag werden de stad geteisterd door een geheimzinnige ziekte. De bewoners waren er van overtuigd dat Omar deze vloek over de stad had gebracht, omdat hij niet ziek werd. Zij die nog konden lopen gingen verhaal halen bij Omar en zinden op wraak. Omar trad ze vriendelijk tegemoet en zei dat hij niets had en bood ze de bessen aan van de struiken. De burgers van Mocca kookten de bessen en gaven het aftreksel aan de zieken en wonderbaarlijk genoeg werden ze niet alleen beter, maar voelden ze zich ook krachtiger en sterker dan ooit te voren.
De bessen van Omar bleven een vermaard medicijn en vormde de grondstof voor de geliefkoosde drank van alle burgers van Mocca. Sheik Omar ging de geschiedenis in als een groot wijsgeer, een weldoener en een heilige.
Maar de meest populaire is de legende van Kaldi, een geitenhoeder die duizenden jaren geleden leefde in Abessinië (Ethiopië). De jaren hadden de levensdrift van Kaldi getemperd.Zijn grootste genoegen was dan ook te dommelen in de zon terwijl zijn geiten weidden. Zijn vrouw ergerde zich dood aan het luie gedrag van haar man. Maar ondanks zijn geringe levenslust was Kaldi een bekwaam geitenhoeder. Want op een dag merkte hij meteen een verandering bij zijn geiten.
De doorgaans zo rustige geiten stonden op hun achterpoten en mekkerden opgewonden. Toch was er in de weide omgeving niets bijzonders te bespeuren. Verbijsterd stapte hij tussen de huppelende kudde en zal enkele dieren knabbelen aan de rode bessen van kleine groen struikjes die daar stonden.
Hij plukte ook een paar bessen en kauwde erop. Aanvankelijk voelde hij niets, maar ineens was hij niet meer slaperig en hij voelde zich sterk en vol energie. Toen hij thuiskwam was zijn vrouw stomverbaasd en zei dat het een geschenk van de hemel was en ze vond dat hij direct wat van die bessen naar het klooster moest brengen. Hij haastte zich naar het naburige klooster en gaf een handje vol bessen aan de prior en deed zijn verhaal. Deze godsvruchtige man werd kwaad en riep: Satansvruchten!! Laat ze tot de duivel wederkeren en hij gooide ze in het vuur.
Door de geur die zich daarna verspreidde kwamen de andere kloosterlingen er op af en deze haalden de bessen uit het vuur en koelden ze af. Kaldi deed nogmaals zijn verhaal en de prior beval dat de kloosterlingen de verkoolde bessen in heet water moesten doen, opdat hun zegeningen zich in de vloeistof zouden kunnen verspreiden. Toen ze het bruine brouwsel hadden gedronken zei de prior dat ze het vanaf nu elke dag zouden drinken zodat niemand meer in slaap zou vallen tijdens het avondgebed. Wanneer de oorspronkelijke details ontbreken, dan schieten legendes en volksvertellingen te hulp om de lacunes in te vullen. Ze zijn dan ook vaak godsdienstig getint. Kortom, we weten het niet exact. Feit is wel dat de Nederlanders ten tijde van de VOC ervoor gezorgd hebben dat koffie zich over de wereld verspreid heeft.
Maar dat is weer een ander verhaal.
